YARGITAY KARARI – Ortak Çocuğun Soyadının Anne Soyadı ile Değiştirilmesi
Özet: Dava, velayet hakkı kendisine tevdi edilen annenin, ortak çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi talebine ilişkindir. Velayet hakkı kapsamında çocuğun soyadını belirleme yetkisi de bulunduğundan, annenin bu talebi hukuki dayanağa sahiptir. Aynı durumda olan babaya tanınan bu hak, eşitlik ilkesi gereği anneye de tanınmalıdır. Somut olayda, çocuğun üstün yararına aykırı bir durum bulunmamakta; aksine soyadının anne ile aynı olması çocuğun ruhsal gelişimi ve sosyal çevresi açısından olumlu etkiler doğurmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin daha önce verdiği ihlal kararları da dikkate alındığında, davanın kabulü gerekirken reddi doğru görülmemiştir.
Karar:
Davacı anne, velayeti kendisinde olan 17.03.2011 doğumlu ortak çocuğun soyadının, kendi soyadı olan “Karakol” olarak değiştirilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi ve istinaf mahkemesi, çocuğun babanın soyadını taşıması gerektiğini belirterek davayı reddetmiştir.
Ancak yapılan yargılamada, çocuğun doğumdan kısa süre sonra tanınarak baba ile soybağı kurulduğu, tarafların daha sonra evlendikleri ve boşandıkları, boşanma sonrasında çocuğun velayetinin anneye verildiği anlaşılmıştır. Çocuğun annesi ile aynı soyadını taşımak istediği, babasının çocukla ilgilenmediği, tanık beyanlarıyla sabit olmuştur.
Anayasa Mahkemesi, çocuğun soyadının belirlenmesi yetkisinin velayet hakkının bir parçası olduğunu ve bu hakkın sadece babaya tanınıp anneye tanınmamasının cinsiyete dayalı ayrımcılık teşkil ettiğini belirtmiştir (AYM 2010/119 E., 2011/165 K. ve diğer bireysel başvuru kararları).
Ayrıca, çocuğun soyadının annenin soyadıyla değiştirilmesi, TMK m. 27 kapsamında kişisel durumunu değiştirmeyecektir. Çocuğun bu değişiklikten zarar göreceğine dair bir bulguya da rastlanmamıştır.
Sonuç:
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi’nin 14.11.2017 tarihli kararının kaldırılmasına,
İzmir 8. Aile Mahkemesi’nin 18.07.2017 tarihli 2017/11 Esas, 2017/523 Karar sayılı kararının bozulmasına,
Dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine,
Kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine,
İstek halinde temyiz peşin harcının yatırana iadesine,
oybirliğiyle karar verildi.
Tarih: 09.04.2018
