Saklı Payın İhlali ve Tenkis Davaları
(TMK m.505–506, 560–562, 571 – Saklı Pay – Tenkis (İndirim) Davası – Hak Düşürücü Süre)
📘 Tanım ve Yasal Dayanak
Tenkis davası, miras bırakan tarafından yapılan ölüme bağlı tasarruflar (vasiyetname vb.) veya sağlar arası kazandırmalar (bağışlar) sonucunda saklı paylı mirasçının yasal haklarının zedelenmesi hâlinde açılabilen özel bir iptal / düzeltme davasıdır. Amaç, miras bırakanın eme yasal sınır aşan tasarruflarının yasal paylar çerçevesinde indirilmesidir.
📘 Saklı Pay Sahipleri Kimlerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre saklı paylı mirasçılar:
- Miras bırakanın çocukları ve varsa torunları (altsoyu),
- Anne ve babası (altsoy yoksa),
- Sağ kalan eşi.
Her saklı pay sahibi mirasçı tek başına ya da birlikte dava açabilir; hak devredilemez.
📘 Tenkis Davası Nasıl Açılır ve Süreler Nelerdir?
- Hak düşürücü süreler:
- Saklı pay ihlal edildiği öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde dava açılması zorunludur.
- Ancak mirasın açılmasından itibaren en fazla 10 yıl geçerse, dava hakkı kesin olarak sona erer.
- Görevli ve Yetkili Mahkeme: Miras bırakanın son yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi dir. Dava bu mahkemede görülür.
📘 Tenkis Davasının Unsurları & Hüküm Etkileri
- Saklı pay ihlalini oluşturan ödeme aşan veya haksız kazandırma işlemi tespit edilmeli.
- Mahkeme, sadece saklı pay aşan kısmı geçersiz sayarak tenkis kararı verir; bu kısım davacı mirasçıya nakden veya aynî olarak iade edilir.
- Karar geriye dönük (retrospektif) etki taşır; geri kalanı korur.
- Mahkeme, önce vasiyetnameyi, yeterli değilse sağlararası bağışları sırayla değerlendirir.
📘 Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Tasarrufların öğrenilmesi: Hak düşürücü süre, ihlalin öğrenildiği tarih itibarıyla başlar. Ancak tasarruf miras öncesinde öğrenilmişse, ölüm tarihi esas alınır.
- İyi niyetli üçüncü kişiler: Hile varsa Yargıtay, üçüncü kişinin kötü niyetli olması durumunda tenkise konu edilmesini kabul eder (TKM m.562).
📌 Sık Sorulan Sorular
📍 “Miras bırakan büyük bağışı hangi durumda tenkise tabidir?”
➡ Bağış, saklı pay oranını aştığında veya vasiyetname ile aşırı tasarruf yapıldığında sadece o kısmın tenkisi değerlendirilir.
📍 “Birden fazla mirasçı hak ihlali yaşadıysa ne olur?”
➡ Her biri ayrı tenkis davası açabilir ya da birlikte topluca dava açılabilir.
📍 “10 yıl süresi dolduysa, öğrenme tarihine bakılır mı?”
➡ Hayır, 10 yıllık mutlak süre sona ererse dava artık açılamaz.
📍 “Mahkemeden nakdi mi, ayni mi iade alırım?”
➡ Mahkeme duruma göre malın aynen iadesine veya eş değer nakdi bedel ödenmesine hükmeder.
🛡️ Profesyonel Hukuki Destek:
Avukatlık büromuz Eskişehir merkezli olarak saklı pay ihlalleri ve tenkis davaları alanında uzman çözüm üretmektedir. Delil tespiti, pay oranlarının hesaplanması, sürelerin değerlendirilmesi ve mahkeme sürecinin eksiksiz yürütülmesi kapsamında müvekkillerine etkili temsil sunar.
Avukatlık büromuz, Eskişehir merkezli olarak faaliyet göstermekte olup; Türkiye genelinde görülen davalarda da hukuki temsil sağlamaktadır. Her dosya, içerdiği hukuki ihtiyaçlara göre özenle değerlendirilmekte ve süreç profesyonel şekilde yürütülmektedir.
YCY Avukatlık Bürosu, Eskişehir merkezli olarak faaliyet göstermekte olup; Türkiye genelindeki davalarda da hukuki danışmanlık ve temsil hizmeti sunmaktadır. Boşanma davaları, nafaka ve velayet talepleri, ceza yargılamaları, tazminat ve miras davaları ile zilyetlik, tapu iptali ve taşınmaz uyuşmazlıklarında uzman desteği sağlamaktadır.
Müvekkillerimiz büromuza sıklıkla şu aramalar üzerinden ulaşmaktadır:
Avukat Yiğitcan Yıldırım, Eskişehir boşanma avukatı, Eskişehir ceza avukatı, Eskişehir iş hukuku avukatı, Eskişehir miras avukatı, Eskişehir icra avukatı, Eskişehir tazminat avukatı, Eskişehir nafaka avukatı, Eskişehir velayet avukatı, Eskişehir ağır ceza avukatı, Eskişehir gayrimenkul avukatı, Eskişehir tüketici avukatı, Eskişehir kira hukuku avukatı, Eskişehir iş kazası avukatı, Eskişehir arabuluculuk avukatı
Hukuki süreçlerinizde doğru yönlendirme ve etkili temsil için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu sayfada yer alan bilgiler genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Makalede yer alan içerikler, somut olayların özelliklerine göre değişebilecek nitelikte olup, hukuki danışmanlık yerine geçmez. Büromuz, bu bilgilerin kullanımı nedeniyle doğabilecek sonuçlardan hukuki sorumluluk kabul etmemektedir. Spesifik hukuki sorunlarınız için bir avukattan profesyonel destek almanız önerilir.
